การลงทุนในตลาดคริปโทฯ ในช่วงที่ตลาดเจอกับการปรับตัวลงอย่างรุนแรงเช่นในช่วงก่อนหน้านี้ หนึ่งในคำถามที่นักลงทุนน่าจะได้ยินกัน คือ นี่จะเป็นการมาถึงของ Crypto Winter (ตลาดหมีที่รุนแรงของตลาดคริปโทฯ) หรือไม่ บทความนี้จะช่วยนักลงทุนมือใหม่ให้รู้จักกับศัพท์คำนี้ให้มากขึ้น

ก่อนหน้าที่จะพูดถึง Crypto Winter จะต้องอธิบายการแบ่งประเภทของการปรับตัวลดลงของตลาดคริปโทฯ ก่อน ซึ่งเบื้องต้นแบ่งออกได้เป็น 3 รูปแบบ คือ Sell – Offs (การปรับลดลงที่ระดับประมาณ 5 – 20%), Crashes (การปรับลดลงที่ระดับประมาณ 20 – 50%) และสุดท้าย Crypto Winter (การปรับตัวลดลงที่ประมาณ 80% ขึ้นไป ในระยะเวลา 10 – 12 เดือน)

เหตุการณ์ Crypto Winter จึงเป็นสิ่งที่นักลงทุนไม่อยากให้เกิดขึ้น เนื่องจากเป็นช่วงที่ตลาดคริปโทฯ ปรับตัวลดลงรุนแรง ในอดีต ภาวะนี้เกิดขึ้นในช่วงปลายปี 2017 จนถึงช่วงปลายปี 2018 ช่วงเวลานั้น ราคาเหรียญคริปโทฯ สกุลหลักอย่าง Bitcoin ปรับตัวลดลงรุนแรงจากระดับสูงสุดเป็นประวัติการณ์ ที่ 19,850 เหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ และลดลงถึงกว่า -84%

กลับมาที่ปัจจุบัน แม้ตลาดคริปโทฯ จะยังไม่เข้าสู่ Crypto Winter แต่เริ่มมีนักลงทุนหลายคนกังวลว่าเหตุการณ์นี้อาจจะมีโอกาสจะเกิดขึ้นปีนี้  ซึ่งทาง Coindesk ได้ให้มุมมองเกี่ยวกับ Crypto Winter กับสถานการณ์ตลาดคริปโทฯ ปัจจุบัน ไว้ 3 ข้อ

1. สภาวะตลาด Crypto ปัจจุบัน และในปี 2017 – 2018

ราคา Bitcoin ปรับตัวลดลงหลังจากทำจุดสูงสุดในเดือนธันวาคม 2017 โดยปรับตัวลดลงกว่า 70% ในเวลา 51 วัน ขณะที่ปัจจุบันราคา Bitcoin ปรับตัวลงมากว่า 50% จากจุดสูงสุดที่ 68,990 เหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ และยังไม่มีวี่แววที่จะฟื้นตัวกลับไปสู่ระดับเดิมในเร็ววัน แม้จะมีการฟื้นตัวของราคาขึ้นมาในระยะหลัง

ตลาดคริปโทฯ ภาพรวม ในช่วงปลายปี 2017 – 2018 มูลค่าตลาดรวมลดลง 66% ในช่วงเวลา 51 วัน ขณะที่ปัจจุบันมูลค่าตลาดรวมลดลง 48% ในช่วง 75 วันนับจากจุดสูงสุดของรอบที่ผ่านมา

ลองมาเปรียบเทียบคร่าว ๆ หากมองว่าราคา Bitcoin รอบนี้จะปรับตัวลดลงเท่ากับ Crypto Winter รอบก่อนที่ประมาณ -84% แปลว่าราคา Bitcoin ในรอบนี้จะต้องปรับตัวลดลงมาแตะที่ระดับ 11,000 เหรียญดอลลาร์สหรัฐฯ ซึ่งหากเกิดขึ้นจริง แน่นอนว่าจะมีนักลงทุนได้รับบาดเจ็บเป็นจำนวนมาก อย่างไรก็ตาม ตัวเลขข้างต้นเป็นแค่การประมาณการ ซึ่งอ้างอิงจากข้อมูลที่เกิดในอดีต จึงไม่ควรนำมาใช้ตีความว่าตลาดหมีหรือ Crypto Winter รอบใหม่จะเกิดขึ้นอย่างแน่นอนหรือไม่

2. วัฏจักร 4 ปี ของตลาดคริปโทฯ

ความเชื่อเกี่ยวกับรูปแบบการเคลื่อนไหวของตลาดคริปโทฯ ที่เกิดขึ้นทุก 4 ปี ได้รับการพูดถึงอยู่เรื่อย ๆ และมีการเชื่อมโยงกับเหตุการณ์ที่เรียกว่า Bitcoin Halving โดยรางวัลของ Bitcoin Mining หรือการขุดเหรียญ Bitcoin จะลดเหลือครึ่งหนึ่ง เมื่อมีการพบบล็อกใหม่จำนวน 210,000 บล็อก ซึ่งใช้เวลาประมาณ 4 ปี

หลังจากเหตุการณ์ Bitcoin Halving ในปี 2016 ราคา Bitcoin และเหรียญส่วนใหญ่ในตลาดคริปโทฯ เดินหน้าขึ้นทำจุดสูงสุดใหม่ ก่อนที่จะเกิด Crypto Winter ขึ้นเมื่อปลายปี 2017 ขณะที่เหตุการณ์ Bitcoin Halving ครั้งล่าสุดเกิดขึ้นในปี 2020 และหลังจากนั้นในปี 2021 ราคา Bitcoin ก็เดินหน้าขึ้นทำจุดสูงสุดใหม่ในลักษณะเดียวกันกับในอดีต สิ่งที่เกิดขึ้นนี้ ทำให้เกิดความกังวลว่า หากนับตามวัฏจักร 4 ปี Crypto Winter ครั้งล่าสุดที่กินเวลาถึงช่วงปี 2018 ถ้านับไป 4 ปี แปลว่าในปี 2022 อาจจะเกิดเหตุการณ์ Crypto Winter ขึ้นอีกครั้ง ? แน่นอนว่าสถานการณ์ที่เคยเกิดขึ้น ไม่ได้จำเป็นต้องซ้ำรอยเสมอไป ตลาดคริปโทฯ ในปัจจุบันมีการพัฒนามากทั้งในเรื่องของกฎเกณฑ์ ความรู้ของนักลงทุนในตลาด รวมถึงเครื่องมือทางการเงินที่ทำให้สามารถเข้าถึงตลาดคริปโทฯ ในทางอ้อมได้

3. ปัจจัยเศรษฐกิจมหภาคที่มีความผันผวนรุนแรงขึ้น

หลายสิ่งในโลกการเงินได้เปลี่ยนแปลงไปมากจากปี 2018 ไม่เพียงแค่ตลาดคริปโทฯ เท่านั้น ตลาดการเงินทั่วโลกถูกกระทบอย่างหนักจากสถานการณ์โรคระบาดที่รุนแรงที่สุดนับตั้งแต่ปี 1918 ธนาคารกลางสหรัฐฯ เตรียมปรับขึ้นดอกเบี้ยครั้งแรกในรอบ 3 ปี มูลค่าหนี้สาธารณะของสหรัฐฯ ในรอบทศวรรษ เพิ่มขึ้นเท่าตัวสู่ระดับ 28 ล้านล้านดอลลาร์สหรัฐฯ อัตราเงินเฟ้อในหลายประเทศปรับเพิ่มขึ้นรุนแรงที่สุดในรอบหลายปี และผู้ควบคุมดูแลกฎเกณฑ์ทั่วโลก ที่ปล่อยให้ตลาดคริปโทฯ มีอิสระมา 13 ปี เริ่มที่จะเข้ามาติดตามและเริ่มมีมาตรการกำกับดูแลตลาดนี้มากขึ้นเรื่อย ๆ

ปัจจัยต่าง ๆ ที่กล่าวข้างต้น มีโอกาสที่จะลดการลงทุนอย่างสนุกสนานที่เกิดขึ้นในปีก่อนทั้งจากนักลงรายย่อย รวมถึงนักลงทุนสถาบัน นอกจากนี้ ต้นทุนการเงินที่เพิ่มขึ้น รวมถึงค่าครองชีพที่เพิ่มขึ้น มีโอกาสที่จะทำให้โอกาสการเกิด Crypto Winter แตกต่างไปจากเดิมได้เช่นกัน

คงไม่มีใครอยากให้ Crypto Winter เกิดขึ้น แต่อนาคตเป็นสิ่งที่เราไม่สามารถรู้ได้แน่นอน ทาง Coindesk ได้ให้คำแนะนำ 4 สิ่งที่นักลงทุนควรทำ หากเกิดสถานการณ์ดังกล่าวขึ้นจริง

1. เข้าลงทุนเมื่อราคาปรับตัวลดลง ในรูปแบบ DCA

ในช่วงที่ตลาดคริปโทฯ เกิดความผันผวน มีโอกาสสูงมากที่นักลงทุนจะลงทุนสวนทางกับตลาดและเจอกับการขาดทุนได้ แม้ในช่วงเวลานี้ การลงทุนจะไม่ใช่เรื่องง่าย แต่ไม่จำเป็นที่ต้องหยุดการลงทุน นักลงทุนที่พักเงินไว้ใน Stable Coin หรือมีเงินสดสำรอง สามารถลงทุนเมื่อราคาเหรียญปรับตัวลดลง และสามารถลงทุนต่อเนื่องในลักษณะ DCA (Dollar Cost Average) ได้เช่นกัน การคาดการณ์จุดต่ำสุดนั้นแทบจะเป็นไปไม่ได้อยู่แล้ว การแบ่งไม้ และทยอยเข้าลงทุนเป็นครั้ง ๆ เมื่อราคาลดลง เป็นหนึ่งในกลยุทธ์ที่น่าลองไปปรับใช้

2. ใช้สัญญาณหรือเครื่องมือทางเทคนิคในการหาจุดเข้าลงทุน

ข้อแนะนำนี้เหมาะกับนักลงที่มีความรู้เทคนิคคอลในระดับหนึ่ง ซึ่งการใช้เครื่องมือทางเทคนิคที่เหมาะสม สามารถให้จุดการเข้าลงทุนที่มีความได้เปรียบระดับหนึ่ง (แน่นอนว่าไม่มีเครื่องมือไหนที่ใช้ได้ผล 100%)

ตัวอย่างเครื่องมือทางเทคนิคเบื้องต้น เช่น การใช้ RSI (Relative Strength Index) เพื่อดูจุด Overbought หรือ Oversold รวมถึงการใช้สัญญาณที่เรียกว่า RSI Divergence (Bullish และ Bearish) เพื่อใช้ประกอบการพิจารณาลงทุน

3. กระจายการลงทุนในเหรียญคริปโทฯ ประเภทต่าง ๆ

เช่นเดียวกับคำกล่าวที่ว่า เราไม่สามารถหาจุดต่ำสุดของตลาดได้ เราไม่มีทางรู้ว่าเหรียญคริปโทฯ กว่า 17,000 เหรียญนั้น เหรียญไหนจะฟื้นตัวได้เร็วหรือแรงที่สุด หากเกิด Crypto Winter การทำ DCA ในเหรียญคริปโทฯ หลายตัว สามารถลดความเสี่ยงได้ และแน่นอนว่า ผู้ลงทุนจะต้องศึกษาเหรียญที่ตั้งใจจะเข้าลงทุน และดูปัจจัยประกอบ อาทิ การดูผลตอบแทนย้อนหลังของเหรียญฯ ที่สนใจ เพื่อดูการฟื้นตัวของราคาที่เคยเกิดขึ้นในอดีต และการดูพัฒนาการโครงการต่าง ๆ รวมถึงโรดแมพของเหรียญที่เราตั้งใจจะลงทุน

4. อย่าตื่นตระหนก ควบคุมอารณ์ให้ได้

ดูเหมือนเป็นคำเตือนเบสิกที่ทุกคนคงรู้ แต่การจัดการอารมณ์ในสถานการณ์ที่เจอความผันผวน หรือการลดลงของราคารุนแรง ไม่ใช่สิ่งที่ทำง่าย เป็นสิ่งที่ยากมาก ๆ สิ่งหนึ่งในการเป็นนักลงทุนมืออาชีพ Benjamin Graham กล่าวไว้ว่า “นักลงทุนที่ไม่สามารถควบคุมอารมณ์ของตัวเองได้ เป็นผู้ที่ไม่เหมาะสมที่จะได้รับกำไรจากการลงทุน” คำกล่าวนี้นอกจากจะใช้กับการลงทุนในหุ้นได้แล้ว ยังสามารถปรับใช้กับการลงทุนในเหรียญคริปโทฯ ได้เช่นกัน การควบคุมอารมณ์ที่ดี จะทำให้นักลงทุนไม่แพนิค และลงทุนต่างไปจากกลยุทธ์ที่ตั้งใจไว้ ซึ่งมีโอกาสก่อให้เกิดความเสียหายแก่พอร์ตลงทุนได้

คงไม่มีใครสามารถการันตีได้ว่า Crypto Winter จะเกิดขึ้นในปีนี้จริงหรือไม่ แต่การทำความรู้จักกับภาวะนี้ และการเตรียมพร้อมหากเกิดขึ้นจริง เป็นสิ่งที่นักลงทุนมือใหม่ควรตระหนักไว้เสมอ

Ref.

Is a Crypto Winter Coming? 3 Things to Consider (coindesk.com)

4 Things to Do in a Crypto Bear Market (coindesk.com)