Analysis: สรุปวิกฤติ China Evergrande โดมิโน่สะเทือนเศรษฐกิจจีน

Evergrande ผู้พัฒนาอสังหาริมทรัพย์ขนาดใหญ่อันดับ 2 ของจีน กำลังเผชิญกับปัญหาหนี้สินมูลค่ากว่า 3 แสนล้านดอลลาร์ ที่บริษัทกู้มาเพื่อดำเนินธุรกิจ แต่เป็นการใช้เงินกู้แบบผิดวัตถุประสงค์ เพราะนำเงินกู้ระยะสั้นมาใช้ลงทุนระยะยาว
ปัญหาเกิดขึ้นเมื่อทางการจีนออกกฎใหม่ ควบคุมอุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์ของจีน เพื่อลด Leverage และความเสี่ยงในระบบ ทำให้ Evergrande ต้องเทขายทรัพย์สิน และลดเงินเดือนพนักงาน เพื่อรักษาอัตราส่วนกระแสเงินสดต่อเงินกู้ระยะสั้นต้องมากกว่า 1 เท่า ตามเกณฑ์ใหม่ของภาครัฐ
สภาพคล่องของ Evergrande กำลังมีปัญหา Fitch Rating ปรับลดอันดับความน่าเชื่อถือของบริษัทจาก CCC+ มาเป็น CC ทำให้บริษัทไม่สามารถกู้เงินก้อนใหม่ได้ Evergrande จึงหั่นราคาบ้าน พร้อมมอบส่วนลดจำนวนมาก หาเงินมาหมุนเวียนธุรกิจแทน
การเทขายโครงการส่งผลให้ราคาบ้านตกต่ำ สร้างความไม่พอใจให้ผู้คนเพราะความมั่งคั่งของคนจำนวนมากอยู่ในรูปอสังหาริมทรัพย์ เกิดการประท้วงที่รุนแรงขึ้นหน้าสำนักงาน Evergrande ทั่วประเทศ หลังบริษัททิ้งนักลงทุนกว่า 70,000 ราย ไว้กลางทาง
ราคาหุ้น Evergrande ร่วงไปแล้วกว่า 83.83% ตั้งแต่ต้นปี วิกฤติ Evergrande เป็นโดมิโนสะเทือนตลาดเงินของจีน เมื่อวานนี้ (16 ก.ย.) ดัชนี Shanghai Composite ร่วงลง 3% จากระดับสูงสุดในรอบ 6 ปี, อัตราผลตอบแทนตราสารหนี้เก็งกำไร (Junk Bond) ของจีน พุ่งขึ้นสูงสุดในรอบ 18 เดือน และ และ ธนาคารบางแห่งในจีนกักตุนเงินหยวนด้วยราคาสูงสุดในรอบ 4 ปี ส่งสัญญาณว่าเตรียมการรองรับการบีบตัวของสภาพคล่องในโหมดวิกฤต
Evergrande ยังเป็นผู้ออกพันธบัตรดอลลาร์ที่ให้ผลตอบแทนสูงรายใหญ่ที่สุดในประเทศจีน หากบริษัทล้มละลายจะทำให้อัตราการผิดนัดชำระหนี้ในตลาดตราสารหนี้ดอลลาร์ของประเทศพุ่งจากระดับ 3% ขึ้นไปสู่ 14%
ยังเป็นเรื่องที่คาดเดาได้ยากว่าจะเกิดอะไรขึ้นหากทางการจีนปล่อยให้วิกฤติ Evergrande ดำเนินต่อไป ผู้สังเกตการณ์กำลังคาดเดาสถานการณ์เลวร้ายที่สุด และพิจารณาว่าพรรคคอมมิวนิวต์จีนยินดีทนต่อความเจ็บปวดแค่ไหน
ผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่มองว่า รัฐบาลจีนไม่มีอารมณ์สำหรับช่วงเวลาแห่งภัยพิบัติทางการเงิน (Lehman Moment) โดยคาดว่าหน่วยงานกำกับดูแลจะไม่ปล่อยให้เกิดการล้มละลายอย่างโกลาหล และจะปรับโครงสร้างหนี้มูลค่า 3 แสนล้านดอลลาร์ของ Evergrande เพื่อให้เกิดความเสี่ยงที่เป็นระบบ (Systematic Risk) น้อยที่สุด
ที่ผ่านมา รัฐบาลจีนไม่มีปัญหาที่จะรับช่วงต่อบริษัทเอกชนหากจำเป็น เช่น การยึด Baoshang Bank Co. ในปี 2019 และการเข้าควบคุม HNA Group Co.ในต้นปี 2020 การปรับโครงสร้างบริษัทจากคำสั่งศาลกลายเป็นเรื่องธรรมดามากขึ้นในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมา โดยมีมากกว่า 700 บริษัท ที่ถูกคำสั่งศาลในปีที่แล้ว
อสังหาริมทรัพย์เป็นอุตสาหกรรมสำคัญของจีน โดยคิดเป็น 1 ใน 4 ของ GDP ทั้งประเทศ และในฐานะผู้พัฒนาสำคัญ การล้มละลายของ Evergrande จะสร้างปัญหาให้กับภาคอสังหาริมทรัพย์ทั้งหมด ดังนั้น รัฐบาลจีนต้องระมัดระวังอย่างมาก เพราะอสังหาริมทรัพย์เป็นฟองสบู่ใหญ่ที่สุดที่ทุกคนพูดถึงในจีน
ตอนจบของ Evergrande อาจขึ้นอยู่กับวิธีการตัดสินใจของปธน. สี จิ้นผิง ในการสร้างสมดุลระหว่าง ความมั่นคงทางสังคม และ ความมั่นคงทางการเงิน แต่ยังคาดเดาได้ยากเกี่ยวกับช่วงเวลาที่รัฐจะดำเนินการต่อวิกฤติ Evergrande เพราะจีนกำลังเผชิญกับปัญหามากมาย
วิกฤติ Evergrande เกิดขึ้นพร้อมกับการชะลอตัวของเศรษฐกิจจีน การตรวจสอบภาคเอกชนอย่างกว้างขวาง ถึงความตึงเครียดระหว่างจีนและสหรัฐฯ รวมถึงมาตรการลดราคาอสังหาริมทรัพย์ ข้อมูลในสัปดาห์นี้แสดงให้เห็นว่า ยอดขายบ้านตามมูลค่าเดือน ส.ค. ลดลง 20% จากปีก่อนหน้า ซึ่งเป็นการลดลงมากสุดนับตั้งแต่เริ่มมีการแพร่ระบาดของโควิด
Logan Wright จาก Rhodium Group กล่าวว่า การชะลอตัวของอสังหาริมทรัพย์จีนในระยะยาวจะทำให้การเติบโตของ GDP ลดลง ความต้องการสินค้าโภคภัณฑ์ลดลง และอาจก่อให้เกิดภาวะเงินฝืดทั่วโลก
Evergrande แถลงการณ์ต่อตลาดหลักทรัพย์ฮ่องกงเมื่อวันอังคารที่ผ่านมา (14 ก.ย.) ว่าบริษัทได้จ้างที่ปรึกษาทางการเงินเพื่อหาแนวทางแก้ไขปัญหาสภาพคล่องของบริษัท และตำหนิสื่อที่รายงานข่าวเชิงลบ จนเป็นผลให้ยอดขายเดือน ก.ย. ของบริษัทลดลง
Evergrande จะครบกำหนดชำระหนี้ก้อนโตในวันที่ 21 ก.ย. นี้ และหากบริษัทไม่สามารถชำระหนี้ได้ตามกำหนด บริษัทอาจถึงขั้นล้มละลาย ส่งผลกระทบต่อภาคอสังหาริมทรัพย์และเศรษฐกิจจีนในวงกว้าง ทำให้ตลาดจับตามองว่าทางการจีนจะดำเนินการต่อวิกฤตนี้อย่างไร