ท่ามกลางภาวะสงครามที่รัสเซียเปิดฉากโจมตียูเครน ภาพที่ปรากฎในสื่อตะวันตกดูเหมือนว่ารัสเซียกำลังเพลี่ยงพล้ำ ที่แม้จะชนะในสมรภูมิทางทหาร แต่กำลังพ่ายแพ้ในสมรภูมิเศรษฐกิจ
มาตรการตอบโต้จากนานาชาติกำลังถูกประเคนใส่รัสเซียทุกทิศทาง ตั้งแต่การคว่ำบาตรทางการเงิน ตัดธนาคารของรัสเซียออกจากระบบ SWIFT ระงับการนำเข้า-ส่งออก สินค้าสำคัญทางเศรษฐกิจ รวมถึงอายัดทรัพย์สินสำคัญรัสเซียในต่างประเทศ
ชาติตะวันตกรู้ดีว่าแม้ไม่สามารถส่งกองกำลังทางทหารไปร่วมรบเคียงบ่าเคียงไหล่กับชาวยูเครนได้ แต่การตัดกำลังทางเศรษฐกิจและโดดเดี่ยวรัสเซียจากโลกโลกาภิวัตน์ สุดท้ายแล้วรัสเซียจะอ่อนกำลังและพ่ายแพ้ในที่สุด
เห็นได้จากความเชื่อมั่นทางเศรษฐกิจของรัสเซียที่กำลังตกต่ำถึงขีดสุด ตลาดหุ้นปรับตัวลงถล่มทลาย และเงินรูเบิลอ่อนค่าอย่างหนักอย่างที่ไม่เคยเห็นมาก่อนในรอบทศวรรษ
คำถามสำคัญคือ รัสเซียรู้หรือไม่ ว่าหากประกาศสงครามครั้งนี้ จะนำไปสู่การตอบโต้ทางเศรษฐกิจอย่างรุนแรง
บางคนถึงขั้นกล่าวหาว่าปูตินกำลังเสียสติ
แต่หากลองพิจารณา ข้อมูลจากฝั่งรัสเซีย และชาติพันธมิตรอย่างจีน การตอบโต้ทางเศรษฐกิจอาจเป็นสิ่งที่รัสเซียเตรียมพร้อมและถูกคำนวณในสมการก่อนตัดสินใจประกาศสงครามแล้ว
Ma Xue นักวิจัยร่วมจากสถาบันสถาบันความสัมพันธ์ระหว่างประเทศร่วมสมัย (CICIR) ซึ่งเป็นสถาบันที่เชื่อมโยงกับกระทรวงความมั่นคงแห่งชาติของจีน หรือหน่วยข่าวกรองพลเรือนของจีน หน่วยงานที่ได้ชื่อว่าเป็นมันสมองรัฐบาลจีน ผู้เป็น ‘กุนซือสำคัญของสี จิ้นผิง’
ข้อความสำคัญที่กุนซือจีนออกมาเตือนชาติตะวันตกคือ “ให้ระวังผลกระทบย้อนกลับ” และการถูกคว่ำบาตร ไม่ใช่เรื่องใหม่ของรัสเซีย
ย้อนหลังกลับไปในปี 2014 รัสเซียเคยเผชิญมาตรการคว่ำบาตรครั้งใหญ่จากการบุกไครเมีย ทำให้รัสเซียคุ้นเคยและปรับตัวกับการลงโทษทางการเงินมาแล้ว
แต่กลายเป็นสหรัฐฯ และชาติพันธมิตรยุโรปต่างหาก ที่ต้องเตรียมรับมือกับความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการสนับสนุนยูเครน
ความเสียหายทางเศรษฐกิจที่ชาติตะวันตกต้องเผชิญกับมาตรการคว่ำบาตรครั้งนี้คือ
1) การตัดธนาคารรัสเซียออกจากระบบ SWIFT สร้างความเสียหายแก่ชาติยุโรปไม่ต่างกัน
2) ในอนาคตสหรัฐฯ อาจสูญเงินจำนวนมากจากการช่วยเหลือด้านเศรษฐกิจและมนุษยธรรมแก่เหล่าพันธมิตร
3) ชาติยุโรปอาจเผชิญกับความไม่มั่นคงจากการอพยพเข้ามาของผู้ลี้ภัยชาวยูเครน และรัสเซียอาจใช้วิกฤติผู้ลี้ภัยนี้มาสร้างความเกลียดชังและบ่อนทำลายนาโต้
และแม้ว่าชาติตะวันตกจะพยายามโดดเดี่ยวรัสเซียจากโลก แต่อย่าลืมว่ารัสเซียยังมีสหายร่วมอุดมการณ์ที่สำคัญคือจีน
มีความเป็นไปได้ที่จีนจะสนับสนุนรัสเซียเพื่อบรรเทาบทลงโทษไม่ให้รุนแรงเกินไป เช่น บริษัทจีนอาจช้อนซื้อน้ำมันของรัสเซียที่ราคาร่วงจากการคว่ำบาตร หรือแบงก์ชาติจีนอาจแลกเปลี่ยนสกุลเงินดอลลาร์กับคู่สัญญาในรัสเซียเพื่อช่วยเพิ่มสภาพคล่องให้กับธุรกิจ โดยก่อนหน้านี้ในปี 2018 รัสเซียได้ขายพันธบัตรสหรัฐฯ ออกไปเกือบทั้งหมดแล้ว
แม้จีนจะสงวนท่าทีในจุดยืนเรื่องสงคราม โดยพร้อมแสดงความกังวลเกี่ยวกับอันตรายที่เกิดกับพลเมืองยูเครน และกล่าวว่าจีนรู้สึกเสียใจที่เห็นความขัดแย้งเกิดขึ้น
แต่ความสัมพันธ์ทางเศรษฐกิจจีน-รัสเซียยังคงเหนียวแน่น
ปูตินเสียสติหรือไม่ อาจเป็นคำกล่าวหาของชาติตะวันตก แต่ที่แน่ๆ ภูมิคุ้มกันจากมาตรการคว่ำบาตรที่รัสเซียมีไม่ใช่เรื่องล้อเล่น
และถึงแม้รัสเซียจะเพลี่ยงพล้ำ รัสเซียอาจมีทางออกของสงคราม คือการขอความช่วยเหลือจากจีน ไม่ใช่เพื่อช่วยรบ แต่เป็นบทบาทผู้ไกล่เกลี่ย หาทางออกให้รัสเซียบาดเจ็บน้อยที่สุดในสงครามครั้งนี้
อ้างอิง:
- https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-03-01/china-spy-agency-s-research-body-sees-russia-surviving-sanctions
- https://www.bloomberg.com/news/articles/2022-03-01/china-urges-protection-of-ukraine-civilians-in-shift-from-russia
——————-
- Facebook: https://finno.me/the-opp-fb
- Youtube: https://finno.me/youtube-channel