https://soundcloud.com/finnomena/special-002

ในช่วงนี้ธนาคารกลางทั่วโลกต่างประกาศเข้าซื้อพันธบัตรคืนเสริมสภาพคล่องกันถ้วนหน้า แต่คุณรู้หรือเปล่า? ว่าจริง ๆแล้วมันมีอะไรมากกว่านั้น….

หากเราดูตัวอย่างจากแบงก์ชาติของไทยเรา เราจะได้เห็นการเข้าไปควบคุมความผันผวน โดยการเข้าไปซื้อและกดตัว อัตราผลตอบแทน (Yield) ให้คงที่เพื่อไม่ให้เกิดการเทขาย

แต่ประเทศที่น่าจับตามองที่สุดในตอนนี้คือทางสหรัฐอเมริกาหรือ Fed ที่ประกาศพร้อมปล่อยกู้แบบเต็มแรง รวมถึงเข้าซื้อตราสารหนี้ในหลายๆรูปแบบอย่างที่ไม่เคยทำมาก่อน

ในมุมหนึ่งมันอาจจะหมายถึงการก่อหนี้อย่างมหาศาล แต่เมื่อวันก่อนผมได้อ่านสรุปบทวิเคราะห์ของ Ray Dalio ผู้ก่อตั้ง Bridgewater Associates หรือบริษัทกองทุนชื่อดังนั่นเอง

เขาได้นำเสนอแง่มุมที่น่าสนใจของการเข้าซื้อพันธบัตรรัฐบาลและควบคุมอัตราผลตอบแทนไม่ให้ผันผวน ว่ามันคล้ายๆกับเป็นการทำความสะอาดระบบการเงินใหม่ทั้งหมด

ใช่แล้วครับ… มันเป็นการล้างเงินสำรองที่ค้างอยู่ในที่ต่างๆให้ไปอยู่ในพันธบัตรรัฐบาลระยะยาวให้หมด โดยที่ผ่านมาเราจะได้เห็นทาง Fed ให้แบงก์พาณิชย์ปล่อยกู้ได้ที่ 0% รวมถึงรับซื้อพวกพันธบัตรรัฐบาลต่างๆคืน ซึ่งการทำเช่นนี้จะทำให้แบงก์พาณิชย์ได้เงินมาจำนวนมหาศาล และนำเงินไปใช้อย่างไม่บันยะบันยัง เพราะ มีทาง Fed สนับสนุนอยู่นั่นเอง

แล้วแบงก์พาณิชย์เอาเงินไปทำอะไรต่อ?

จากบทวิเคราะห์มีการกล่าวไว้ว่า การควบคุมอัตราผลตอบแทนของพันธบัตรรัฐบาลไม่ให้ผันผวน จะทำให้เกิดการเก็งกำไรในพันธบัตรรัฐบาลระยะยาวขึ้น (ปกติตราสารหนี้ระยะสั้นจะให้ผลตอบแทนน้อยกว่าระยะยาว ดังนั้นการเข้าควบคุม yield ไม่ให้ผันผวน จะทำให้ภาวะเช่นนี้คงอยู่ไว้ได้ หรือไม่เกิด Inverted yield curve นั่นเอง) 

ภาพแสดงการควบคุมอัตราผลตอบแทนพันธบัตรระยะสั้นและระยะยาวของ Fed ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2

โดยเขายกตัวอย่างเป็นในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ที่ช่วงท้ายหลัง Fed ทำการกระตุ้นเชิงการเงินอย่างการเข้าช่วยซื้อตราสารหนี้จนตลาดตึงตัว จนไม่สามารถทำต่อไปได้ บทสรุปส่งท้ายเงินจะไหลเข้าไปอยู่ในพันธบัตรรัฐบาลระยะยาว 

จากภาพจะเห็นได้ว่ามีการเข้าถือตัวพันธบัตรระยาวเพิ่มขึ้นอย่างเห็นได้ชัด

Fed ไม่เสียอะไรเลยและได้เงินฟรีๆเข้าคลัง

ฟังไม่ผิดหรอกครับ อย่างที่เรารู้กันว่าเงินดอลลาร์จะพิมพ์ออกมาเท่าไรก็ได้ไม่ต้องมีสำรอง วิธีการที่ทาง Fed ใช้ควบคุมอัตราผลตอบแทนของตราสารหนี้ก็คือการพิมพ์เงินออกมาซื้อนั่นเอง

ถ้าพูดง่ายๆก็คือต้นทุนของ Fed นั้นเป็น 0 ในขณะที่ธนาคารพาณิชย์และนักลงทุนระยะยาวต่างๆ แห่กันเข้าไปซื้อพันธบัตรระยะยาวจาก Fed จนเงินในคลังเพิ่มขึ้น

และจุดที่ผมอยากให้ทุกคนโฟกัสก็คือ “เงินที่ Fed ได้จะถูกนำไปใช้กับการกระตุ้นเชิงการคลังต่อไป”

เมื่อ Fed ได้เงินจากการที่นักลงทุนเข้าไปซื้อพันธบัตรรัฐบาลระยะยาวแล้ว เงินที่ว่านี่แหละ จะถูกนำไปหนุนใช้เป็นงบทางการคลัง (Fiscal) อัดฉีดเศรษฐกิจได้โดยตรง (Fiscal stimulus) และอาจทำให้เศรษฐกิจกลับคืนสู่สภาพได้โดยเร็ว

สรุปโดยรวม

ทาง Fed พิมพ์เงินมาใช้สำหรับตรึงอัตราผลตอบแทน เพื่อให้พันธบัตรรัฐบาลยะยาวน่าดึงดูดสำหรับนักเก็งกำไรให้เข้าซื้อ และการที่นักเก็งกำไรเหล่านั้นเข้ามาซื้อก็จะทำให้ Fed มีงบทางการคลังเพิ่มขึ้นนั่นเอง

เป็นอย่างไรกันบ้างครับ สำหรับมุมมองในวันนี้ ส่วนตัวผมมองว่ามันน่าสนใจมากๆ เพราะ เป็นอีกแง่มุมหนึ่งที่เราไม่เคยได้เห็นกันมาก่อน หลายๆคนอาจจะคิดว่าการก่อหนี้มันไม่ดี และสถานการณ์ภาระหนี้ในหลายๆประเทศตอนนี้นั้นน่าเป็นห่วงเอามากๆ แต่อาจจะไม่ใช่สำหรับ Fed ครับ ที่ต้นทุนการปล่อยกู้เค้าเท่ากับ 0 เพราะ เค้าพิมพ์เงินเท่าไรก็ได้นั่นเอง

หวังว่าจะเป็นประโยชน์นะครับ… รักษาสุขภาพกันด้วย

ขอให้ทุกคนโชคดีครับ

References

https://www.gurufocus.com/news/1090084/ray-dalio-commentary-the-mechanics-of-the-war-economy