นอกจากกระแสป้องกันการผูกขาดทางการค้าอย่างเข้มข้นในจีนในปัจจุบัน ประเทศมหาอำนาจทั่วโลกต่างก็ให้ความสำคัญกับการแข่งขันทางการค้ามาอย่างต่อเนื่องยาวนาน กฎหมายแข่งขันทางการค้าสำคัญยังไง ส่งผลยังไงต่อตลาดการลงทุน มาหาคำตอบกันเลย

กฎหมายแข่งขันทางการค้า (Antitrust Laws) คืออะไร?

• กฎหมายแข่งขันทางการค้ามีบทบาทสำคัญในการป้องกันไม่ให้ธุรกิจขนาดใหญ่ใช้อำนาจตลาดที่มีอยู่กลั่นแกล้ง หรือจำกัดโอกาสในการดำเนินธุรกิจของคู่แข่งที่มีขนาดเล็กกว่า หรือใช้ประโยชน์จากการผูกขาดตลาด มาบีบราคาสินค้าและบริการให้สูงเกินกว่าราคายุติธรรมได้
• เพราะผู้บริโภคควรมีทางเลือกในการซื้อสินค้าและรับบริการที่หลากหลาย คุณภาพดี ราคาถูก ส่วนผู้ประกอบการตัวเล็ก ๆ ก็ไม่ควรถูกกีดกันออกจากการพัฒนาและคิดค้นสินค้าและการบริการใหม่ ๆ 

กรณีตัวอย่างของการบังคับใช้กฎหมายแข่งขันทางการค้า

Microsoft

• ย้อนไปเมื่อประมาณ 20 ปีที่แล้ว นั่นคือกรณีของบริษัท Microsoft ซึ่งถูกฟ้องในกรณีที่ถือโอกาสจากการเป็นเจ้าตลาดของระบบปฏิบัติการ พ่วงโปรแกรม Microsoft ต่าง ๆ เข้ากับการติดตั้งระบบ Windows แบบฟรี ๆ สิ่งนี้ทำให้บริษัทผลิตซอฟต์แวร์เจ้าอื่น ยากที่จะเข้าแข่งขันในตลาดเดียวกันได้ และในเคสนี้นอกจาก Microsoft จะแพ้คดีแล้ว ยังทำให้ราคาหุ้นขณะนั้นร่วงลงมามากกว่า 10% เลยทีเดียว

Visa

• ถัดมาก็กรณีของ Visa ที่ถูกสหรัฐฯ ห้ามไม่ให้ควบรวมกิจการกับบริษัท Fintech startup ที่มีชื่อว่า Plaid ซึ่งให้บริการระบบการชำระเงินออนไลน์ เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดการผูกขาดในตลาดการบริการชำระเงินออนไลน์นั่นเอง

Facebook & Google

• และเมื่อเร็ว ๆ นี้ คือเคสของ Facebook และ Google ที่กำลังถูกฟ้องร้องหลายคดี หลายรัฐทั่วอเมริกา ลามไปถึงที่ประเทศออสเตรเลียเลย
• สำหรับ Facebook ก็มีประเด็นเกี่ยวกับการซื้อ Whatsapp และ Instagram ที่ถูกมองว่าที่คือความพยายามที่จะผูกขาดตลาด Social media ซึ่งทันทีที่ถูกฟ้อง หุ้นของ Facebook ก็ร่วงลงทันทีเช่นกัน
• ส่วน Google เอง ก็มีประเด็นเกี่ยวกับการจ่ายเงินให้กับ Apple เพื่อให้ตัวเองได้มีพื้นที่เป็น Search engine เริ่มต้นใน Safari และ iPhone 
• นอกจากนี้ทั้ง Facebook และ Google เอง ก็มีประเด็นกับกฎหมายออสเตรเลียว่าด้วยคอนเทนต์ข่าว ที่มองว่า Facebook และ Google เรียกเก็บค่าประชาสัมพันธ์สื่อจากสำนักข่าวต่าง ๆ ในราคาที่แพงเกินไป 

Alibaba

• บริษัทเทคเจ้ายักษ์ระดับโลกอย่าง Alibaba ก็ถูกกฎหมายแข่งขันทางการค้าเล่นงานในประเด็น “Choose one out of two” หรือการห้ามร้านค้าที่ใช้บริการแพลตฟอร์ม e-commerce ของ Alibaba ไปใช้บริการแพลตฟอร์มของบริษัทคู่แข่งนั่นเอง

คดีแข่งขันทางการค้า สำคัญอย่างไรกับเรา?

• ผู้ลงทุนก็ควรติดตามข่าวเหล่านี้อย่างใกล้ชิด เพราะหากมีคำพิพากษาเป็นที่สิ้นสุดแล้ว ก็จะไม่ได้มีผลแค่เฉพาะต่อราคาหุ้น และความเชื่อมั่นของผู้ลงทุนและผู้บริโภคต่อบริษัทนั้น ๆ แต่จะส่งผลกระทบไปถึงรายได้ และแนวทางในการดำเนินกิจการ ทั้งของตัวบริษัทนั้น และบริษัทอื่น ๆ ในอุตสาหกรรมเดียวกันด้วย
• จะเห็นได้ว่าการลงทุนหุ้นบริษัทขนาดใหญ่ ก็ใช่ว่าจะมั่นคงต่อเนื่องระยะยาวนะคะ ดังนั้นการติดตามข่าวสารการลงทุนเป็นสิ่งจำเป็นที่ต้องทำอย่างสม่ำเสมอ