หลังจากผ่านความพยายามในการประหยัดเงินครั้งที่ 42 การวางแผนรายรับรายจ่ายครั้งที่ 26 การเตือนตัวเองไม่ให้ใช้เงินเกินตัวครั้งที่ 85 พอถึงสิ้นเดือนปุ๊บคุณก็พบว่าตัวเองไม่มีเงินเหลือตอนสิ้นเดือนอีกละ

ถ้าคุณเคยเป็นแบบนี้ อยากจะบอกว่าผมก็เคยเป็นเหมือนกัน ตอนนั้นก็อยากจะแก้ปัญหานี้ให้ได้ซักที เพราะผมรู้สึกว่าถ้าสิ้นเดือนแล้วเราไม่มีเงินเหลือเก็บ นั่นแสดงว่าเรากำลังใช้เวลา 1 เดือนผ่านไปโดยที่เราไม่ได้คืบหน้าอะไรขึ้นมาเลย ไม่ได้ใกล้ชีวิตที่คาดหวังไว้ ไม่ได้ใกล้ความมั่งคั่งที่อยากได้ ได้แค่ใช้ชีวิตวนลูปไปเรื่อยๆ พอคิดแบบนั้นก็รู้สึกแย่ พอรู้สึกแย่ก็ทำได้แค่ปลอบใจตัวเองว่า “เดี๋ยวคราวหน้าเอาใหม่” “พรุ่งนี้ค่อยประหยัด” แล้วผลเป็นยังไงผู้อ่านก็คงจะเดาได้…เดือนหน้าผมก็ไม่มีเงินเก็บอยู่ดี

เงินมีไว้ใช้ จะต้องประหยัดอะไรขนาดนั้น

ออกตัวก่อนเลยว่า บทความนี้เขียนขึ้นมาเพราะตั้งใจจะแชร์วิธีการออกจากวังวนของการเก็บเงินไม่อยู่ ผมไม่ได้กำลังจะบอกว่าการใช้เงินตามที่ต้องการเพื่อหาความสุขในชีวิตเป็นเรื่องที่ผิด เงินมีไว้ใช้เป็นเรื่องที่ถูกต้องที่สุดครับ ตราบใดที่เราไม่รู้สึกว่ามันเป็นปัญหาเราก็ไม่จำเป็นต้องประหยัดก็ได้

แล้วเมื่อไรถึงจะเรียกว่ามันเป็นปัญหา การใช้เงินเกินตัวจะเป็นปัญหาก็ต่อเมื่อมันส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของเรา เช่น เราใช้เงินเกินตัวจนต้องทุบเอาเงินที่ตั้งใจเก็บไว้ใช้ในยามฉุกเฉินมาใช้ เราใช้เงินเกินตัวจนแผนการเก็บเงินให้ลูกพังไปหมด เราใช้เงินเกินจนเป้าหมายที่ตั้งไว้ว่าจะเก็บเงินล้านให้ได้ ผ่านไปกี่ปีๆ ก็ไม่สำเร็จซักที ถ้าเราถึงจุดที่เราผิดหวังกับตัวเองเรื่องการใช้เงินขนาดนั้น จุดนั้นถึงจะเป็นปัญหา และเราควรต้องทำอะไรซักอย่างกับมันได้แล้ว

ทำไมคำว่า “พรุ่งนี้ค่อยประหยัด” ถึงไม่มีอยู่จริง

ก่อนอื่นเคยสงสัยมั้ยครับ ว่าทำไม New Year’s Resolution ถึงมีแต่อะไรซ้ำๆ อาทิ ออกกำลังกาย ลดน้ำหนัก ตื่นให้เช้าขึ้น เลิกเหล้าเลิกบุหรี่ มันไม่ใช่ทุกคนพร้อมใจตั้ง New Year’s Resolution แบบเดียวกันหรอกครับ แต่เป็นเพราะมันเป็นเรื่องที่แก้ยากจนปีที่แล้วทำไม่สำเร็จ เลยต้องมาตั้งซ้ำใหม่อีกปีไปเรื่อยๆ ต่างหาก เรื่องประหยัดเงินก็เป็นหนึ่งในนั้น

ทำไมมันถึงทำยาก? นั่นเป็นเพราะว่าทุกเรื่องที่เราอยากจะเปลี่ยนแปลง มันคือเรื่องที่เราเคยชินมานาน ทำไปโดยอัตโนมัติโดยที่เราไม่รู้ตัว กว่าจะได้สติก็คือตอนที่ทำลงไปแล้ว เจาะลึกลงไปอีกว่าทำไมเราถึงทำไปโดยที่ไม่รู้ตัว นั่นเป็นเพราะว่าในสมองของเราเกิดวิถีประสาท (Neural Pathway) เกี่ยวกับพฤติกรรมนั้นไปแล้ว

Neural Pathway จะเกิดขึ้นเมื่อเราทำพฤติกรรมเดิมซ้ำๆ ใช้เส้นประสาทกลุ่มเดิมซ้ำๆ ทำให้มันเชื่อมต่อกันอย่างแข็งแรงจนกลายเป็นนิสัย นึกถึงแม่น้ำก็ได้ครับ เริ่มแรกแม่น้ำก็เป็นแค่ธารน้ำเล็กๆ ไหลผ่านร่องเล็กๆ ไหลออกไปทางอื่นบ้าง ไหลผ่านร่องเดิมบ้าง พอเวลาผ่านไป ยิ่งน้ำไหลผ่านร่องเดิมมากเท่าไร ร่องน้ำก็ยิ่งลึกขึ้น พอร่องน้ำยิ่งลึกขึ้นก็ทำให้น้ำไหลผ่านง่ายขึ้นไปอีก จนสุดท้ายจากธารน้ำเปลี่ยนกลายเป็นแม่น้ำใหญ่ แล้วทีนี้น้ำก็ไหลไปทางอื่นไม่ได้อีกแล้ว

Neural Pathway นี่แหละครับ เป็นเหตุผลว่าทำไมคำว่า “พรุ่งนี้ค่อยประหยัด” ไม่มีอยู่จริง เพราะเมื่อเราปล่อยให้ตัวเองทำพฤติกรรมเดิมซ้ำไปอีกวันหนึ่ง ยิ่งเป็นการฝัง Neural Pathway ในสมองของเราให้ชัด นั่นคือพฤติกรรมนั้นยิ่งเลิกยากขึ้นไปอีก ถ้าเรายังบังคับตัวเองในวันนี้ไม่ได้ วันพรุ่งนี้มันจะทำยากขึ้นกว่าเดิม และเราก็ต้อง “พรุ่งนี้ค่อย…” ไปเรื่อยๆ เป็น New Year’s Resolution ที่ไม่เคยสำเร็จซักที

จะออกจากวังวนการใช้เงินเกินตัวได้ยังไง?

บางคนอาจจะคุ้นเคยกับลูปนรกนี้หรือแม้แต่เคยอยู่ในลูปก็ตาม ลูปที่พอเราใช้เงินเกิน เราก็เครียด เครียดแล้วก็อยากใช้เงินแก้เครียด พอยิ่งใช้เงินก็ยิ่งเลิกยาก เลิกยากก็เผลอใช้เงินอีก แล้วก็กลับมาเครียดใหม่ ในเมื่อมันฝังเป็นพฤติกรรมความเคยชินไปแล้ว เราจะออกจากลูปนรกนี้ได้ยังไง

คำตอบคือ ต้อง “ฝืน” ครับ ฝืนตัดออกจากลูปนี้ให้ได้ โดยเริ่มทำตามที่ตั้งใจให้ได้ “ครั้งแรก” ก่อน เหมือนเป็นการบากร่องใหม่ในแม่น้ำ ถ้าร่องน้ำมันลึกบากครั้งแรกก็ต้องใช้แรงเยอะหน่อย แต่พอบากได้แล้วน้ำก็จะค่อยๆ ไหลมาเอง เหมือนกันกับการสร้าง Neural Pathway ใหม่ในสมอง

ทำใจไว้ก่อนได้เลยครับ ว่าการสร้างนิสัยใหม่มันยากแน่ๆ ต้องฝืนตัวเองแน่ๆ แต่พอทำได้ครั้งหนึ่งแล้วครั้งต่อไปจะง่ายขึ้น ขอแค่มีวินัยในการฝืนทำให้ได้ช่วงหนึ่งแค่นั้น ต้อง “Just do it” ไม่ใช่ “Just do it …tomorrow”

“วินัย” ไม่ต้องมีตลอดเวลา

แต่เราไม่ต้องกลัวว่าเราต้องฝืนทำไปตลอดชีวิตนะครับ เพราะความฝืนใจมันจะอยู่แค่ช่วงเวลาหนึ่งเท่านั้น พอมันเปลี่ยนกลายเป็นความเคยชิน กลายเป็นนิสัยของเรา เราก็จะไม่รู้สึกฝืนอีกต่อไป เหมือนอย่างที่เขียนไว้ในหนังสือเรื่อง The ONE Thing ว่าวินัยไม่จำเป็นต้องมีตลอดเวลา ขอแค่มีในช่วงเวลาหนึ่งสำหรับใช้สร้างนิสัยใหม่ก็พอ คล้ายๆ กับทฤษฎีเปลี่ยนนิสัยใน 21 วันนั่นแหละครับ มีวินัยแค่ช่วงเดียวแล้วเราก็จะได้ชีวิตใหม่ตามที่ตั้งใจไว้

สรุป

สำหรับใครที่อยากจะเริ่มเก็บเงินเพื่อสะสมเป็นความมั่งคั่งให้ตัวเอง เพื่อที่ตัวเองจะได้สบายในอนาคต พยายามอย่าพูดว่า “พรุ่งนี้ค่อยประหยัด” นะครับ เพราะถ้าปล่อยปละให้ถึงวันพรุ่งนี้ พฤติกรรมนี้จะยิ่งแก้ยากขึ้นไปอีก ถ้าคิดจะทำให้เริ่มเลยตั้งแต่ตอนนี้ ลองฝืนมีวินัยให้ได้ซักครั้งหนึ่ง แล้วครั้งที่สองจะไม่ยากเหมือนครั้งแรก และครั้งที่สามก็จะไม่ยากเหมือนครั้งที่สอง เป็นกำลังใจให้ทุกท่านที่ตั้งใจจะเก็บเงินครับ (รวมถึงผู้เขียนด้วย)

เขียนโดย TUM SUPHAKORN